Wykład dr. Wojciecha Mądrego z Instytutu Slawistyki PAN
Z okazji Międzynarodowego Tygodnia Archiwów oraz obchodów 55-lecia UG, dn. 6 czerwca 2025 r. gościliśmy na naszym wydziale dr. Wojciecha Mądrego (Zakład Historii Instytutu Slawistyki PAN), który wygłosił wykład pt. „Poznając przeszłość tworzył przyszłość. Władysław Kowalenko, pierwszy rektor Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni i Sopocie".
Spotkanie, które odbyło się w ramach cyklu "Piątek na Historycznym", poprowadziła dr Monika Płuciennik - dyrektor Archiwum Uniwersytetu Gdańskiego.
Dr Wojciech Mądry – adiunkt w Zakładzie Historii Instytutu Slawistyki PAN. Swoje badania koncentruje wokół dziejów dynastii piastowskiej, średniowiecznego kronikarstwa oraz historii poznańskiego ośrodka slawistycznego w XIX i XX w.. Był także współwykonawcą zakończonego w 2024 r. projektu pt. "Testimonia najdawniejszych dziejów Słowian. Seria łacińska, t. 3 Średniowiecze, z. 1: Źródła węgierskie”, kierowanego przez prof. dr. hab. Ryszarda Grzesika, a realizowanego w ramach grantu NPRH (nr 11H 16 019584), afiliowanego przy IS PAN.
O wykładzie:
Władysław Kowalenko (1884-1966) był inicjatorem powstania i pierwszym rektorem utworzonej w 1945 r. Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni z późniejszą siedzibą w Sopocie (WSHM), na bazie której po jej kolejnych przekształceniach powstał Uniwersytet Gdański. Na podstawie materiałów archiwalnych przedstawię jego biografię ściśle splatającą się z pokoleniem Polaków wchodzącym w dojrzałe życie u progu XX w. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. poza własnym rozwojem naukowym skierował swoje zainteresowania ku morzu jako „oknie na świat” które z konsekwencją realizował począwszy od pracy z młodzieżą w Lidze Morskiej i Kolonialnej poprzez działalność w tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w latach II wojny światowej a uwieńczeniem jej było utworzenie z jego inicjatywy w 1945 r. Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni na bazie której po przekształceniach powstał w 1975 r. obecny Uniwersytet Gdański. Był zatem Kowalenko jednym z „ojców założycieli” tej uczelni. Należy też podkreślić, że głównym nurtem jego badań były średniowieczne dzieje Słowian w kontekście ich związków z morzem na co kładł duży nacisk w programie nauczania WSHM. W 1948 r. został usunięty przez komunistyczne władze z WSHM i na zawsze opuścił Wybrzeże. Pomimo prób wymazania jego imienia przez nowe władze tej uczelni pamięć o nim pozostała na zawsze w sercach studentów kultywujących ją przez kolejne dziesięciolecia.
Fot. Monika Nagórska / WH
